Powrót

W hołdzie ofiarom epidemii cholery – społeczny wymiar modernizacji linii kolejowej

  Na warszawskiej Pradze na wysokości ulicy Namysłowskiej znajduje się XIX wieczny cmentarz choleryczny. Teren otoczony z trzech stron torami kolejowymi, kryje w sobie ponad 150 letnią historię nekropolii. W 1872 roku powstał tam cmentarz, na którym w latach 1872 – 1873 pochowano prawie 500 ofiar epidemii cholery z terenów ówczesnej Warszawy i okolic. W 1908 roku w trakcie rozbudowy węzła kolejowego szczątki zmarłych z zupełnie już wtedy zapomnianych grobów przeniesiono do zbiorowej mogiły wysuniętej na północ od pierwotnego położenia cmentarza.
W 1910 roku wzniesiono w tym miejscu pomnik zwieńczony wykonanym z  piaskowca krzyżem a teren mogiły otoczono ceglanym murem o wymiarach 10 na 10 metrów. Przez prawie 100 lat zapomniany cmentarz ulegał stopniowemu zniszczeniu i dewastacji. W roku 2007 PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. rozstrzygnęły przetarg na modernizację odcinka linii kolejowej na odcinku Warszawa Wschodnia Osobowa – Legionowo, przebiegającego w bezpośrednim sąsiedztwie cmentarza. Wówczas powstała inicjatywa odbudowy cmentarza i uporządkowania okalającego terenu. Koordynatorem tego projektu był Waldemar Matejak – główny inżynier zatrudniony w Przedsiębiorstwie Napraw Infrastruktury – członka konsorcjum firm powołanego do modernizacji linii kolejowej E-65. Dzięki jego staraniom i przy wsparciu 47 firm - wykonawców robót, dostawców materiałów i spółek kolejowych, udało się zebrać środki na odrestaurowanie cmentarza i uporządkowanie pobliskiego terenu. Zdaniem Waldemara Matejaka, obszar posiada wiele walorów, nie tylko historycznych.
Z uwagi na liczny drzewostan i oddzielenie nasypem kolejowym od ruchliwej ul. Starzyńskiego, przy niewielkich nakładach ta okolica zaadaptowana na park, może być miejscem wypoczynku dla mieszkańców pobliskich osiedli. Po kilkunastu miesiącach odbudowy, 20.05.2010 roku dokonano uroczystego otwarcia cmentarza i przekazania pod opiekę PKP Polskim Liniom Kolejowym S.A. Zakładowi Linii Kolejowych w Warszawie, który jest gospodarzem tego terenu. Symboliczny klucz do furtki cmentarza z ramienia PKP PLK S.A. odebrał członek zarządu Pan Krzysztof Groblewski. Przy okazji ponownego otwarcia cmentarza, powstała publikacja poświęcona historii cmentarza i procesowi jego odrestaurowania, autorstwa Waldemara Matejaka i Andrzeja Pasternaka.