Powrót

Nie zatrzymuje ruchu, a wymienia tor. Poznaj PUN

Maszyna Pun LK139 Żywiec Zwardon aut. Adam Roik_02

Zautomatyzowana wymiana nawierzchni torowej w kilka dni zamiast tygodni, ograniczony wpływ na bieżący ruch kolejowy i możliwość prowadzenia pociągów z większą prędkością niemal od razu po zakończeniu robót – właśnie takie efekty zapewnia wykorzystanie maszyny PUN. Polskie Linie Kolejowe S.A. intensyfikują ich zastosowanie w pracach utrzymaniowych i modernizacyjnych, stawiając na precyzję, wydajność i bezpieczeństwo. 

Co to jest PUN?  

PUN to potężna, wieloczłonowa maszyna torowa, która wykonuje złożone prace w sposób ciągły, przesuwając się po torze. W ramach jednego przejazdu maszyna demontuje starą nawierzchnię – szyny i podkłady – a następnie układa nowe elementy toru, wyrównuje je i stabilizuje. Działa jak zgrany zespół specjalistów, tyle że z precyzją automatów. Dzięki tej technologii wymiana nawierzchni na kilku kilometrach toru może zająć zaledwie kilka dni. To znaczący krok naprzód w porównaniu z tradycyjnymi metodami, które wymagały kilkutygodniowego zamknięcia linii lub pracy etapami. 

Szybciej, precyzyjniej, bezpieczniej 

Maszyny PUN to nie tylko wydajność – to również bezpieczeństwo. Zautomatyzowany proces minimalizuje udział pracowników w niebezpiecznym środowisku. Prace prowadzone są w trybie dwuzmianowym, co pozwala maksymalnie skrócić czas ingerencji w infrastrukturę. Dzięki temu linia kolejowa może być szybciej przywrócona do ruchu – a często nawet nie trzeba jej całkowicie wyłączać z eksploatacji. 

Co równie ważne – tor ułożony przez PUN spełnia wysokie wymagania i jest często gotowy do prowadzenia ruchu z większą prędkością niż wcześniej. 

Gdzie pracuje PUN? 

Tylko w pierwszej połowie 2025 roku maszyny PUN były wykorzystywane m.in. na trasach: 

  • Żywiec – Zwardoń, gdzie wymieniono około 37 km torów w trudnym, górskim terenie, 
  • Stary Sącz – Piwniczna – Rytro, gdzie po modernizacji prędkość pociągów wzrośnie z 50 km/h do nawet 90 km/h, 
  • Malbork – Elbląg, gdzie trwa wymiana obu torów na łącznej długości ok. 50 km w ramach kompleksowej rewitalizacji, 
  • Stawiany – Sława Wielkopolska, gdzie tor został ułożony z użyciem materiałów staroużytecznych i dostosowany do prędkości 120 km/h. 

PUN-y wykorzystywane są zarówno w ramach dużych inwestycji modernizacyjnych, jak i prac utrzymaniowych prowadzonych przez jednostki PLK S.A. Jedna maszyna PUN ma długość nawet 600 metrów i umożliwia wymianę do 1000 metrów toru dziennie, a w sprzyjających warunkach nawet do 2000 metrów – to tempo nieosiągalne dla tradycyjnych metod wymiany torów.  

Ciszej i szybciej – tor bezstykowy 

Jednym z efektów zastosowania PUN jest zabudowa tzw. toru bezstykowego, w którym szyny są zgrzewane lub spawane na całej długości. Brak klasycznych połączeń oznacza: 

  • cichsze przejazdy pociągów (mniej hałasu dla mieszkańców i pasażerów), 
  • większą trwałość nawierzchni, 
  • wyższe prędkości jazdy. 

Tor bezstykowy stał się dziś standardem w modernizowanej infrastrukturze kolejowej i nieodłącznym elementem nowoczesnego utrzymania i eksploatacji linii kolejowych. 

Technologia, która realnie przyspiesza kolej 

Zastosowanie maszyn PUN pozwala nie tylko skrócić czas napraw i ograniczyć ich wpływ na pasażerów, ale również zmniejszyć koszty eksploatacyjne w całym cyklu życia infrastruktury – mniej przerw w ruchu, bardziej efektywnie zarządzanie sprzętem, większa trwałość nawierzchni. Dodatkowo maszyny umożliwiają wykorzystanie materiałów regenerowanych – np. reprofilowanych szyn lub podkładów z innych projektów, co zwiększa efektywność gospodarowania materiałami. Poprzez automatyzację procesów oraz wykorzystanie materiałów regenerowanych, PLK S.A. obniżają koszty utrzymania sieci kolejowej i zmniejszają wpływ prowadzonych prac na środowisko. To realna korzyść dla budżetu i zrównoważonego transportu. Spółka planuje dalsze rozszerzanie zastosowania maszyn PUN – zarówno w pracach inwestycyjnych, jak i w pracach utrzymaniowych prowadzonych przez zakłady linii kolejowych.  
 

Kontakt dla mediów:
Joanna Kursa
Zespół prasowy
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
rzecznik@plk-sa.pl
T: + 22 473 30 02